Aspir bitkisi çok uzun yıllardır dünyanın birçok yerinde yetiştirilmekte.
Bu bitki 30 ila 150 cm uzunluğunda, çiçekli olur. Çiçekleri sarı, turuncu veya kırmızı olabilmektedir ve uzun ömürlüdür. Parlak turuncu çiçekleri binlerce yıldır boya ve safran yerine kullanılır. Her dal, genellikle çiçek başlarında 15 ila 20 tohum içeren 1-5 arası değişen sayıda çiçekten oluşmaktadır. Mevsimlik yağmur alan kurak coğrafyalara özgü bir bitkidir. Bu bitkiden elde edilen yağ, doymamış yağlar açısından zengin bir kaynaktır.
Aspir yağı nedir?
Aspir yağı insanlığın en eski ürünlerinden biridir. İlk kullanımı 4000 yıl öncesine; eski Mısır’a kadar uzanmaktadır. Hindistan şu anda dünya çapında en büyük aspir yağı üreticisi. Geleneksel Çin tıbbında ise yaprakları, kan dolaşımını teşvik etmek, balgamı azaltmak ve kırıkları iyileştirmek için kullanılıyordu.
Bu bitki ülkemizde de yetiştirilmektedir. Güzel görüntüsü nedeniyle bir süs bitkisi olan ve tohumlarından elde edilen yağın farklı alanlarda kullanımı nedeniyle adından söz ettirmektedir. Bu bitkiden elde edilen maddeler; ilaçlarda, yemeklik yağ olarak, kozmetik ürünlerde ve boya maddesi olarak kullanılmaktadır.
Yağının faydaları nelerdir?
Aspir yağında bulunan yağ asitleri (linolenik ve linoleik asit), damar sertleşmesini önlemekte ve kolesterol düzeyini azaltmaktadır. Sonuç olarak bu yağ asitleri kalp hastalıkları riskini düşürmektedir.
Ayrıca yağı, vücutta yağ asidi ve kan glukozu üretimini düzenleyen bir protein olan, adinopektin üretimini de artırmaktadır.
Yapılan bir çalışmada menapoz sonrası yüksek kan basıncı olan ve kilo vermek isteyen kadınların diyetlerine yağı eklenmesinin, bel çevresinde meydana gelen yağlanmayı azaltmada etkili olduğu ve adinopektin üretimini yüzde 20 oranda artırdığı bulunmuştur.
Aspir yağı, mutluluk hormonu olarak bilinen seratonin düzeyini de artırarak, iştah kontrolünü sağlamakta ve bu sayede obezitenin önlenmesi ve tedavisi amacıyla da önerilmektedir.
Seratonin hormunundaki olumlu etkileri, yağının depresyon ve strese karşı da kullanılabileceğini göstermektedir.
Aspir yağı özellikle saç ve deri sağlığı için de sıklıkla kullanılmakta, ‘’Avrupa Besin Güvenliği Otoritesi- EFSA‘’ tarafından onaylanmaktadır.
Özellikle derinin nemlendirilmesi, yaşlılık belirtilerinin geciktirilmesi, saçların hızlı uzaması, akne tedavisi, cilt renginin düzenlenmesi, saç dökülmesini önleme gibi olumlu etkileri bulunmakta, son yıllarda kelliğe karşı bir çare olarak bahsedilmektedir.
Tohumu Nedir?
Tohumu, otsu, deve dikenine benzer olan ve çok dallı yıllık bir bitki olan aspir bitkisinden elde edilir.
Aspir Tohumu Ne İşe Yarar?
Tohumu, ağırlıklı olarak aspir yağı üretimi amacıyla kullanılmaktadır. Tohumundan elde edilen yağ, doymamış yağlar bakımından çok zengin bir kaynak oluşturmaktadır. Bu özelliği bakımından genellikle CLA ve diğer sporcu gıda takviyelerinin üretiminde önemli ölçüde bir kullanımı söz konusudur.
Tohumu Neye İyi Gelir?
Aspir tohumu neye iyi gelir sorusunun birden fazla yanıtının mevcudiyeti söz konusu haldedir. Bunları ise şu şekilde sıralamak mümkündür.
– Tohumu, kadınlarda hormonlarını düzenleyici bir rol alır.
– Dünya’nın birçok noktasında yetişen bu bitkinin tohumlarıdır.
– İnsan sağlığının korunmasına önemli katkı sağlayan bir besin kaynağı oluşturmaktadır.